Woningcorporatie Thuisvester bouwt samen met Van de Ven Bouw en Ontwikkeling twee appartementengebouwen in de nieuwe wijk Parck Warande. Elk van de in totaal 110 huurappartementen krijgt een Ecodan warmtepomp van Mitsubishi Electric, vloerverwarming en -koeling en gebalanceerde ventilatie. Begin dit jaar kreeg BIT klimaatprofessionals de opdracht om de installaties te realiseren. “Zodra we de omvang van de opdracht zagen, begonnen we direct na te denken over prefab”, vertelt Erik Steijns, commercieel manager bij BIT klimaatprofessionals. “Wij weten inmiddels dat we in dit soort projecten met installatie-skids meerdere voordelen benutten. Allereerst hebben we op de bouwplaats minder tijd en minder monteurs nodig. Maar het is vooral de hogere kwaliteit van de installaties die we met prefab waarborgen. Bijkomende voordelen zijn minder afval en minder verkeersbewegingen naar de bouwplaats.”
Voorbereiding is echt anders
Steijns en zijn collega, projectleider Robbert Colsters, gaven zusterbedrijf Preworxs de opdracht om de 110 skids te bouwen. BIT en Preworxs behoren beiden tot de DWT installatiegroep uit Goes. Via Preworxs specialiseren DWT en BIT zich steeds meer in de toepassing van prefab installatie-skids. “De grote verandering zit hem vooral aan de voorkant van het proces. De totale werkvoorbereiding wordt anders. Alle tekeningen en de engineering moeten in een vroegtijdig stadium gereed zijn. Daarnaast verloopt de inkoop, de verkoop en de facturering anders, waardoor we risico’s verkleinen”, vertelt Steijns.
Colsters gaat verder: “We moeten een flink aantal werkzaamheden, die normaal nog tijdens het bouwproces gebeuren, naar voren halen. Maar als die voorbereiding er eenmaal op zit, dan levert ons dat tijdens de bouw veel winst op. In dit project worden de skids steeds per acht stuks op de bouw aangeleverd, omdat we per verdieping acht appartementen bouwen. Zodra de vloer klaar is, hijsen we de acht goed ingepakte skids naar boven en zetten deze op de nieuwe verdiepingsvloer, zodat we ze later in het bouwproces op hun definitieve plek kunnen zetten. Hiervoor is wel even wat afstemming nodig met de aannemer en de wandenbouwer die zijn pakketten met gipsblokken voor de binnenmuren moet plaatsen.”
Goede score in BENG-berekening
“Hoewel de Ecodan warmtepomp al in het bestek stond voorgeschreven, controleren wij toch ook zelf altijd of dit toestel het beste in onze aanpak past”, zegt Steijns. “Met de producten van Mitsubishi Electric zijn we erg tevreden. De Ecodan is een toestel dat qua rendement goed scoort, misschien wel het beste in de markt. Dit merk je ook duidelijk in de BENG-berekening. Er zijn vrijwel geen aanvullende, energiebesparende technieken of maatregelen nodig. Daarnaast is de ondersteuning vanuit Alklima erg adequaat. We hebben voor bijna alle appartementen een toestel van 4 kW besteld en voor een paar grotere appartementen leveren zij een 6 kW. Alklima zorgde er vervolgens voor dat er steeds voldoende toestellen bij Preworxs beschikbaar zijn om op de skids te kunnen monteren. Dat dit soepel loopt, is voor ons erg belangrijk, omdat we aan een strakke planning vastzitten.”
Uit voorraad leveren
Martijn Been, accountmanager bij Alklima, maakte in het voortraject heldere afspraken met BIT klimaatprofessionals. “Samen bespraken we hun schema en bekeken we hoe we dit passend konden invullen. De toestellen kunnen we uit voorraad leveren dus dan bespreken onze orderbegeleiders hoe en wanneer wij de benodigde toestellen steeds in de juiste aantallen bij Preworxs moeten aanleveren. Een belangrijk voordeel is dat onze binnenunits en ook de 4 en 6 kW buitenunits dezelfde afmetingen hebben. In totaal leveren we hier 106 units van 4 kW en 4 units van 6 kW. Die buitenunits met extra vermogen zijn voor de penthouses. Er is een klein verschil tussen de binnenunits voor de reguliere appartementen en de penthouses. De penthouses hebben een iets hogere binnenunit. Dit komt doordat er een boiler van 300 liter in zit, in plaats van 200 liter. Met die 300 liter zijn wij uniek. Tegelijk zijn de aansluitingen of de footprint van die hogere binnenunit niet anders. Dat is natuurlijk erg prettig als je de toestellen op prefab installatie-skids wil plaatsen”, vertelt Been.
Weinig montagewerk op locatie
Naast de warmtepomp is op elke skid ook een ventilatie-unit van Brink gemonteerd, evenals de verdeler voor de vloerverwarming en de HCC100 multizone-regelaar van Resideo. Op de bouwplaats kunnen de monteurs de skids met relatief weinig handelingen bedrijfsklaar maken. “Het grote voordeel is dat wij in ons eigen tempo de laatste montagehandelingen kunnen uitvoeren”, zegt Colsters. “Zodra de ruwbouw gereed is, beginnen wij om vanuit de centrale leidingschachten alleen nog de koelleidingen aan te sluiten op de warmtepomp. Natuurlijk koppelen we ook de waterleiding en de ventilatiekanalen aan de unit en sluiten we de elektriciteit aan. Vanaf dat moment functioneert de installatie.” Steijns vult aan: “We leiden op dit moment zij-instromers op die dit werk ook kunnen uitvoeren. Dan hebben we alleen nog een hoger opgeleide monteur nodig om de warmtepomp en het afgiftesysteem in bedrijf te stellen, in te regelen en af te stellen. Maar op locatie kunnen we op deze manier aanzienlijk wat uren van hoger geschoolde of ervaren monteurs besparen.”
Clusters van zes of vijf units
Op het dak van de twee gebouwen staan straks, als de oplevering eind dit jaar een feit is, de buitenunits van het warmtepompsysteem. Deze zijn gegroepeerd in clusters van zes of vijf units. Vanuit elke buitenunit loopt de koelleiding via de schacht naar het desbetreffende appartement. “Deze units moeten we nog wel stuk voor stuk naar het dak hijsen en daar op het frame installeren. We onderzoeken inmiddels of we ook deze buitenunits in de toekomst op een skid kunnen plaatsen en zoveel mogelijk in clusters kunnen prefabben en op hun plek hijsen. Dat zou voor een volgend project tijdbesparend zijn”, zegt Colsters.
Inmiddels heeft BIT klimaatprofessionals al een volgend project binnengehaald, namelijk een 63-tal zorgappartementen in Nootdorp, waarin het bedrijf ook de warmtepomp van Mitsubishi Electric zal toepassen. De skids die ze daar plaatsen, zijn weer een doorontwikkeling ten opzichte van de skids in het project in Oosterhout. “We leren nog elke dag. Samen met Preworxs bekijken we continu waar het sneller en handiger kan, juist om te zorgen dat de kwaliteit van de systemen maximaal is. Dat is toch de belangrijkste reden om met skids en prefabtechnieken te werken”, aldus Colsters.