Wie het pand van Burgland Bouw in Dodewaard bezoekt, zal gelijk het transparante karakter opmerken. De grote raampartijen die doorlopen van het maaiveld tot even onder de dakrand, geven het pand een bijzondere uitstraling. Die uitstraling is te danken aan de inventieve vernieuwingsslag van de bestaande bouw. Met een nieuwe schil om het voorste deel wist de architect een opmerkelijk effect van transparantie te bereiken. Het gerenoveerde deel werd uitgebreid met nieuwbouw die als een grote doos tegen de bestaande bouw lijkt geschoven. Ook hier overheerst de strakke en transparante uitstraling die het kantoorpand een open karakter geeft. In die omgeving praten we met Wim de Jong, algemeen directeur van Burgland Bouw en Berto van Vliet van Brandsen Installatietechniek.
Heldere duurzaamheidsvisie
Wanneer gevraagd wordt naar de achterliggende reden voor de vernieuwingsoperatie, vertelt Wim de Jong: “We kochten dit pand in 2010; toen al was duidelijk dat onder meer door de beperkte isolatie het pand niet aan onze energie-efficiëntie eisen kon blijven voldoen. Door de groei van ons bedrijf moesten we in 2017 gaan uitbreiden en renoveren. Dat was ook het moment waarop we een verduurzamingsslag hebben ingezet.” Daarmee zette het bedrijf de eigen kennis en ervaring in om de duurzaamheid van het pand naar een hoger niveau te brengen.
“Wij zijn dagelijks bezig met vastgoed en de verduurzaming daarvan. Duurzaamheid en innovatie zien wij als een kans. De uitdaging daarbij is om met beperkte middelen de duurzaamheid naar een hoger plan te brengen.” Het is duidelijk dat een bedrijf met een visie als Burgland Bouw partners zoekt die daarbij passen. Die vond het bedrijf in Brandsen Installatietechniek en Alklima.
Stapswijze aanpak
Het energie-efficiënter maken van het pand werd in een aantal stappen uitgevoerd. “Het begint allemaal met een verbeterde isolatie. Ons primaire uitgangspunt was om all electric te gaan verwarmen en koelen. De hoofdverwarming wordt daarbij gerealiseerd met een VRF-systeem van Mitsubishi Electric”, aldus Wim de Jong. “Voor de overgang op all electric hebben we echter eerst de stap gezet naar zonnepanelen. Op basis van het historische energieverbruik zijn in maart 2018 in totaal zo’n 150 panelen geïnstalleerd, waarmee we voorbereid zijn om het totale elektraverbruik te compenseren wanneer we daadwerkelijk van het gas af gaan.” Berto van Vliet van Brandsen Installatietechniek vult aan: “Klopt, het aantal zonnepalen was nodig om het elektraverbruik van het VRF-systeem als hoofdverwarming volledig zelf duurzaam op te wekken, de bijverwarming op de bestaande convectoren op de CV-ketel is toen gehandhaafd, waardoor we nog beperkt gas gebruikten. Verwarmen en koelen doen we met het Mitsubishi Electric VRF-systeem waar plafond- en vloerverwarmingsystemen zijn aangesloten. De opbrengst van de zonnepanelen wordt overigens niet alleen voor verwarming en koeling maar ook voor de laadpalen van elektrische auto’s ingezet.”
Trias Energetica
Van de kant van Alklima werd het project begeleid door Martijn van Leerdam. Hij vertelt hierover: “Bij de eerste kennismaking met Wim de Jong bleek als snel dat hij werkt volgens het principe van Trias Energetica. Via een aantal geplande stappen wordt gewerkt naar verduurzaming en naar de doelstelling om gasloos te worden.” Bij die eerste kennismaking was de gevel al geïsoleerd en werd er verwarmd met een gasgestookte cv-installatie met convectoren. De koeling werd gerealiseerd met een VRF-systeem. “Wij hebben toen voorgesteld om het VRF-systeem voor koeling te vervangen voor een City Multi R2 VRF systeem van Mitsubishi Electric. Hiermee kan de ene ruimte worden verwarmd terwijl tegelijkertijd een andere ruimte wordt gekoeld.” De energie die onttrokken wordt in een ruimte waar koelvraag is, kan daarbij weer worden gebruikt om een andere ruimte te verwarmen. Op die manier worden hoge energetische prestaties bereikt. “Er kunnen door de energie-uitwisseling seizoenrendementen van 600% worden behaald”, aldus Martijn van Leerdam. Dat betekent dat bij verbruik van 1 kW elektrische energie er gemiddeld 6 kW aan nuttige energie voor koeling en verwarming wordt geproduceerd. Zo kan ten opzichte van een traditionele installatie ca 40% op de energiekosten worden bespaard. Doordat het VRF als hoofdverwarming werd toegepast, kon de watertemperatuur van de convectoren verlaagd worden. Hiermee was dit systeem reeds voorbereid op toekomstige verduurzaming.”
Naar all electric
Wim de Jong vervolgt: “De volgende stap – de overgang naar gasloos - zijn we nu aan het maken. Hiertoe zijn nieuwe lucht-/waterwarmtepompen van Alklima geleverd waarmee we direct warm water maken.” Op de plek waar voorheen de CV-ketel stond, staat nu een Mitsubishi Electric binnen-unit. Berto van Vliet: “Deze unit wordt gecombineerd met een buffervat. Vandaar blijft het bestaande CV leidingnet naar de convectoren gehandhaafd. Kort gezegd is de hele CV-installatie intact gebleven; alleen de voeding is geen CV-ketel op gas maar een lucht/waterwarmtepomp met buffervat.” Door het vervangen van de cv ketel kon ook de gasaansluiting worden verwijderd en wordt het pand all electric geconditioneerd. Om de energiekosten verder te verlagen worden de PV panelen ingezet. “Dat is wel zo praktisch en economisch. Eigenlijk blijven de convectoren alleen nog voor extra comfort en behaaglijkheid in de kantoorruimten en de kantine en dan met name vlak achter de raampartijen.” Een eventuele koudeval kan zo worden opgevangen, terwijl straling door de gevel worden gecompenseerd. Hiermee is het pand van Burgland Bouw een schoolvoorbeeld voor het innovatief verduurzamen en gasloos maken van een traditioneel gebouw.
Voorbeeldfunctie
Nu het all electric project zijn afronding nadert, komt uiteraard ook de vraag naar voren hoelang de terugverdientijd is. Wim de Jong: “Onze duurzaamheidsvisie is gebaseerd op rentmeesterschap. Wij hebben een voorbeeldfunctie naar onze omgeving en onze opdrachtgevers. We willen onze omgeving graag op een goede manier aan een volgende generatie over kunnen dragen. Het gaat dan ook niet om terugverdienen maar om ‘vooruitverdienen’: ervoor zorgen dat het beter wordt. Dat doen we met partners zoals Brandsen Installatietechniek en Alklima.”